به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب چگونه دربارۀ کتاب‌هایی که نخوانده‌ایم حرف بزنیم؟ نوشته پی‌یر بایار(-۱۹۵۴)، فیلسوف فرانسوی توسط جفری ملمن به زبان انگلیسی ترجمه شده و محمد معماریان و مینا مزرعه فراهانی آن را به زبان فارسی ترجمه و به همت انتشارات ترجمان منتشر شد.

در فضایی که کتاب‌خوانی یک فضیلت بی‌چون‌وچرا محسوب می‌شود، سخن گفتن از شیوه‌های «کتاب‌نخوانی» ساده نیست، اما هدف این اثر، مدح کتاب نخواندن یا آموزش راهکارهای تظاهر به مطالعه نیست. بلکه هدف پی‌یر بایار، ارائۀ روایتی پست‌مدرن از کتاب‌خوانی است.

این روایت می‌گوید تعریف «کتاب‌خوانی» به‌عنوان «مطالعۀ کامل و دقیق یک اثر و فهم منظور نویسنده» در اغلب موارد نه‌تنها مفید نیست، بلکه امکان‌پذیر هم نیست. کتاب‌هایی که نمی‌شناسید، تورق کرده‌اید، درباره‌شان شنیده‌اید یا حتی فراموش کرده‌اید نیز می‌توانند در زمرۀ آثاری باشند که بر زندگی شما و فهمتان از دنیای پیرامون اثر گذاشته‌اند.

در تحلیل بایار، رابطۀ کتاب‌ها با سایر نظام‌های فرهنگی‌ای سنجیده می‌شود که جایگاه نهایی محتوای اثر را در ضمیر شخصی و جمعی مردم تعیین می‌کنند: شایعاتی که پیرامون کتاب شکل می‌گیرند، ایده‌هایی که در میان مردم پراکنده می‌شوند و تعارض‌هایی که اثر برای خوانندگان مختلف خود پدید می‌آورد. او اصرار دارد که روابط میان ایده‌ها چه بسا مهم‌تر از اصل ایده‌ها هستند، تا آنجا که فهم جایگاه یک ایده در منظومۀ ایده‌های موجود، حتی بدون مطالعۀ کامل آن، می‌تواند تا حدی متناظر با مطالعۀ آن محسوب شود.

هر مؤلفی، درست پس از نگارش کتاب خود می‌میرد تا هر کتاب‌خوانی، فراخور احوالات شخصی خود، برداشتی خاص از اثر او داشته باشد و با این برداشت، نیمه‌جانِ دوباره‌ای به اثر و مؤلف آن ببخشد. این برداشت‌ها که به هیچ روی مصون از باورها، هیجانات و قوت و ضعف‌های فردی نیستند، بازنمایی‌های متعدد و متکثری از متن موجود می‌سازند که در کنار یکدیگر، شبح آن کتاب در جامعه را خلق می‌کنند.

روایت بایار بُن‌مایۀ آکادمیک قدرتمندی در نظریۀ نقد ادبی و روان‌تحلیلگری دارد، اما در قالبی عامه‌پسند روایت شده است تا مطالعۀ آن برای عموم علاقه‌مندان جذاب باشد. او هر یک از فصول دوازده گانه و ختم کلام را با محوریت یک داستان یا شخصیت مطرح کرده است تا ایده های انتزاعی را در قالبی تمثیلی و در دسترس به مخاطب ارائه دهد.

رمانهای مشهور، فیلمهای سینمایی و شخصیتهای محبوب تاریخ ادب و هنر و فلسفه، سوژه هایی هستند که این استاد ادبیات فرانسه را در بیان منظورش یاری می دهند. این سبک روایتگری، کتب بایار را به یک اثر پرفروش در میان مخاطبان غربی و نیز سوژه تحسین منتقدان تبدیل کرده است، هر چند به درستی نمی دانیم چقدر از آنها به واقه این کتاب را خوانده اند.

علاوه بر آنچه شاید تا کنون از این کتاب خوانده یا شنیده باشید، نگاهی به عنوان و فهرست مطالب آن یا حداکثر تورق آن، در کنار تجربه شخصی تان از کتاب نخوانی هم می تواند مهارت فعلی شما را، برای صحبت درباره کتابهایی که چیزی درباره شان نشنیده اید، تا حد نیاز ارتقا دهد.

فهرست کتاب عبارت است از:

فهرست کوتاه نوشت‌ها

مقدمه مترجم

سرآغاز

بخش اول: روشهای نخواندن

[۱] کتابهایی که نمی شناسید

[۲] کتابهایی که تورق کرده اید

[۳] کتابهایی که درباره شان شنیده اید

[۴] کتابهایی که فراموش کرده اید

بخش دوم: برخوردهای ادبی

[۵] برخورد در جامعه

[۶] برخورد با استادان

[۷] برخورد با نویسنده

[۸] رو در روی معشوق

بخش سوم: روشهای رفتاری

[۹] شرمنده نباشید

[۱۰] ایده هایتان را تحمیل کنید

[۱۱] کتاب خودتان را بسازید

[۱۲] درباره خودتان بگوئید

ختم کلام

کتاب چگونه دربارۀ کتاب‌هایی که نخوانده‌ایم حرف بزنیم؟ نوشته پی‌یر بایار(-۱۹۵۴)، فیلسوف فرانسوی توسط محمد معماریان و مینا مزرعه فراهانی ترجمه و به همت انتشارات ترجمان در بهار ۱۳۹۶ به بهای ۱۴۵۰۰۰ ریال به چاپ دوم رسید.